Hỏi:
Kính xin Tôn sư giảng giải những chữ: Mạt na thức, đệ bát thức?
Đáp:
Nhãn, nhĩ, tỷ, thiêt, thân đối với sắc, thinh, hương, vị, xúc, sanh ra nhãn thức, nhĩ thức, tỷ thức, thiệt thức và thân thức (tiền ngũ thức). Ý căn đối với pháp trần sanh ra ý thức có pháp sanh pháp diệt.
Mạt na thức (thức thứ 7) có hai nhiệm vụ:
– Chấp thức thứ 8 là ngã, ngày đêm chấp chặt, không buông giờ phút nào.
– Truyền tống thức là thức thứ 6 lãnh đạo 5 thức trước (tiền ngũ thức) làm những việc gì có những cảm thọ như buồn vui mừng giận đều truyền vô thức thứ 8 làm chủng tử. Khi chủng tử thuần thục gặp được nguyện duyên từ thức thứ 8 được truyền ra cho thức thứ 6 lãnh đạo 5 thức trước thực hành.
Thức thứ 8 (đệ bát thức) chỉ là một kho tàng, chủng tử ác bỏ vô thì nó cũng nhận, chủng tử thiện bỏ vô thì nó cũng nhận, không phân biệt. Lục căn tạo cái gì dù thiện hay ác thì thứ 7 cũng truyền vô, khi nào ờ ngoài thích hợp truyền ra hiện hành. Đó là nhân quả, chủng tử là nhân, hoàn cảnh là trợ duyên. Nhân duyên thuần thục hiện ra, như gieo thiện nhân được thiện quả, gieo ác nhân chịu ác quả.
