Cuộc đời tu hành của Sùng Tín bao năm dài cũng chỉ giống một ngày, bửa củi, nhóm lửa, gánh nước và nấu cơm. Cứ như vậy lặng lẽ làm việc và học hành. Nhưng từ trước tới nay thiền sư Đạo Ngộ không chỉ dạy gì cho Sùng Tín, thậm chí đến một câu nữa lời cũng không có.
Một hôm Sùng Tín đến thưa Thiền Sư:
“Thưa Sư Phụ! Từ khi đệ tử xuất gia theo Thầy tu học đến nay đã nhiều năm rồi, nhưng con chưa một lần được Thầy khai thị. Xin Thầy từ bi truyền dạy cho đệ tử yếu chỉ tu hành!”
Thiền Sư Đạo Ngộ nghe xong liền nói:
“Những lời con vừa nói, thật sự rất oan cho Thầy. Con nghĩ lại xem, từ khi con xuất gia theo Thầy, chẳng phải ngày nào Thầy cũng truyền trao tâm pháp tu hành cho con đó sao?”
Sùng Tín ngạc nhiên hỏi:
“Đệ tử ngu muội, không biết hằng ngày Thầy đã truyền cho con pháp gì?”
Thiền Sư Đạo Ngộ hiền từ mỉm cười bảo:
“Con bưng trà cho Thầy thì Thầy uống, con dâng cơm thì Thầy ăn, con chắp tay lễ Thầy thì Thầy gặt đầu đáp lễ. Không một ngày chùng mõi, không phải tất cả đều chỉ bảo con sao?”
Sùng Tín nghe những lời Thầy nói tức thời lĩnh ngộ được dụng tâm của Thầy, bừng sáng được lý Thiền, thật ra Thiền không ngoài cuộc sống hằng ngày.
—o0o—
Bài Học Đạo Lý
Thiền để được Định, Định sẽ tuệ giác được các hiện tượng tâm lý và hiện tượng giới. Nói cách khác, Thiền định là sự nhận diện, biết rõ các hiện tượng sự vật, biết rõ các hành nghiệp của bản thân trong đời sống thường ngày.
Thiền không thể tách lìa cuộc sống thường ngày của chúng ta, vì Thiền là sự ứng dụng, là thực nghiệm tỉnh giác, là an lạc của chính thân ta trong cuộc sống. Cũng giống như khi uống Cà Phê chúng ta cảm nhận được vị Cà Phê từ trong nước. Ly nước Cà Phê ấy đã cho chúng ta hương vị của Cà Phê. Như vậy, không thể tách rời nước và Cà Phê, mà phải dung hoà chúng lẫn nhau mới có được ly Cà Phê để uống và cảm nhận hương vị Cà Phê.
Cũng vậy, Thiền định có mặt ngay trong đời sống sinh hoạt hàng ngày. Chính cuộc sống là môi trường để chúng ta thực hành Thiền định, vì thế không phải chỉ có ở nơi sơn lâm cùng cốc, nơi cô liêu vắng vẻ mới chứng ngộ yếu chỉ của thiền, mà kể cả trong công việc hàng ngày như Sùng Tín đã làm: Bửa củi, nhóm lửa, gánh nước và nấu cơm.… với tâm tỉnh lặng, chánh niệm tỉnh giác thì vẫn có thể hội nhập được yếu chỉ của Thiền.
Với chánh niệm tỉnh giác thường xuyên có mặt thì tâm thức sẽ được định tỉnh. Tâm tĩnh lặng thì sẽ có một trạng thái tâm lý thoải mái và hoàn toàn tự tại trong cuộc sống.
Vấn đề tỉnh giác trong cuộc sống hàng ngày Đức Phật dạy:
“Ðệ tử Gotama,
Luôn luôn tự tỉnh giác,
Vô luận ngày hay đêm,
Ý vui niềm bất hại.”
“Đệ tử Gotama
Luôn luôn tự tỉnh giác
Không luận ngày hay đêm
Ý vui tu thiền định”
(Pháp Cú 300, 301)
Trong cuộc sống mọi suy nghĩ, lời nói và việc làm của chúng ta, dù ngày hay đêm, khi nào, ở đâu và làm gì nếu có mặt của sự tỉnh giác luôn soi sáng thì sẽ sống an toàn, sống hạnh phúc, an lạc và giải thoát. Có thể xem đây là “Thần dược” để hoá giải các “Độc tố” trong cuộc sống; là pháp nhiệm mầu để hoá giải những bế tắc, khốn đốn, buồn đau của tâm thức; là công thức duy nhất để thành công trong cuộc sống.
Vì thế, chúng ta cần chất liệu Thiền định, tỉnh giác để được an toàn, hạnh phúc, thành công và an lạc giải thoát trong đời sống hàng ngày của chúng ta.
Thích Giác Nhường dịch và luận
